Дастлабки хабарларда заҳарли газларнинг атрофга тарқай бошлагани оқибатида аҳоли саломатлигига таҳдид туғилгани ҳам айтилди.
27 июль куни Ўзбекистон Энергетика вазирлигивоқеага оид расмий баёнот чиқарди.
Расмий хабарга “Мўйноқдаги қудуқдан чиқаётган газ аҳоли турар жойларидан узоқда ва таркиби зарарсиз” деган сарлавҳа қўйилган.
2025 йил 26 июль куни Қорақалпоғистон Республикаси, Мўйноқ тумани, “Учсой” ОФЙ ҳудудида жойлашган “Муйноқ” конида олиб борилаётган бурғилаш ишлари давомида 5000 метр чуқурликка мўлжалланган 1-сонли қудуқда 4707 метр чуқурликдан газ чиқиши кузатилди. Бу қудуқ — ушбу конда бурғилаш ишлари бошланган биринчи қудуқ ҳисобланади.
Газ босими кутилган даражадан юқори бўлганлиги сабабли, барча хавфсизлик қоидаларига амал қилган ҳолда қудуқни ликвидация қилиш ва босимни бартараф этиш ишлари олиб борилмоқда.
Вазирлик иддаосича¸ қудуқдан атрофга газ отилиб чиқиши оқибатида “ҳеч ким тан жароҳати олмаган".
“Энг асосийси, ушбу қудуқ аҳоли яшаш жойидан узоқда ва газ таркибида олтингугурт йўқ бўлган тоза метан ҳисобланади. Шу сабабли одамлардан ваҳимага тушмасликларини сўраймиз”¸ дейилади баëнотда.
Баëнотга кўра¸ “Ўзбекнефтгаз” ¸ Фавқулодда вазиятлар вазирлиги, маҳаллий ҳокимият ва бошқа тегишли идора мутасаддилари воқеа жойида бўлиб турибди.
Ўзбекистон расмийларининг техноген фалокатларга оид ҳақиқий маълумотни яшириши ўтмишда кўп бор кузатилган. Сардоба сув омборидаги фожиа¸ Бойсун газ конидаги портлашга оид асл тафсилотларнинг жамоатчиликдан сир тутиб келинаëтгани ҳақида Озодлик кўп марта ëзган.
Шу боис Энергетика вазирлигининг ҳали жиддий экспертиза ўтказилмай туриб қилган 27 июль кунги баëнотига ҳам фаол блогерлар “зарарсиз эмиш” дея ишончсизлик билдирди. Мўйноқ газ конини бурғулаëтган пудратчи компания номининг тилга олинмагани ҳам эътибордан четда қолмади.
Энергетика вазирлигига кўра¸ 26 июль кунги "газ чиқиши" Мўйноқ тумани, “Учсой” ОФЙ ҳудудида жойлашган “Муйноқ” конида рўй берган.
Учсой ҳудудида¸ Google харитасидан кўринишича¸ аҳоли яшаш пункти¸ хусусан¸ болалар боғчаси ва ўрта мактаб ҳам бор. Мўйноқ газ конидан газ отилиб чиқиши акс этган видеода бурғулаш минорасини кўриш мумкин.
Google харитасида Учсой ОФЙ яқинида жойлашган фақат битта минора кўринади.
Бу минора билан Учсой аҳоли пункти орасидаги масофа¸ харита ўлчовига кўра¸ 2 км чамаси.
Учсой ОФЙдаги ягона бурғулаш минораси айнан Мўйноқ газ кони экани харитада белгиланмаган. Аммо Учсойнинг бошқа томонидаги айрим иншоотлар харитада Шарқий Бердақ УКПГ деб белгиланган. Бу ерда "Шарқий Бердақ газ конденсати конини ўзлаштириш"дирекцияси жойлашган.
Шарқий Бердақ "Ўзбекнефтгаз" тармоғининг асосий корхоналаридан бири бўлган Устюрт газ ишлаб чиқариш бошқармасига қарашли. Аммо ундан газ қазиб олиш давлатга қарашли компания эмас¸ балки ERIELL ширкатига берилган.
“ERIELL Oilfield Services Middle East DMCC” компанияси нафақат Шарқий Бердақ¸ балки Устюрт газ қазиб чиқариш бошқармасида углеводород хомашёси қазиб чиқаришни кўпайтириш дастурининг ҳам бош пудратчисидир.
Прогнозларга кўра¸ Устюртда Ўзбекистондаги энг йирик газ конлари жойлашган.
Шавкат Мирзиëев Ўзбекистон муваққат президенти этиб тайинланганидан икки ҳафта ўтиб, Устюрт чўлларидаги йирик конларни Россиянинг "Газпром"¸ аниқроғи унинг Швейцарияда рўйхатдан ўтган шўъбасига берилган.
Мирзиëевнинг кейинги қатор қарорлари билан "Газпром" шўъбасига Устюртдаги йирик газ конларидан “қазиб олинадиган табиий газнинг барча ҳажмини камида 10 йил давомида экспортга сотиш”ига ҳам рухсат берилган.
Бу конлардан газ қазиб олиш эса¸ Кремл ва президент Путинга яқин олигархлар назоратидаги ERIELL компаниясига берилган.
Boston Consulting Group 2019 йили ҳозирлаган конфиденциал ҳисоботда¸ ERIELL гуруҳининг нафақат Устюрт¸ балки "Ўзбекнефтгаз"га қарашли барча газ ва нефть конларининг монопол пудратчисига айлангани ëзилган.
Шулардан келиб чиқиб¸ Мўйноқ конидаги бурғулашнинг пудратчиси ҳам ERIELL экани ҳақида тахминлар пайдо бўлди. Аммо Озодлик саволига билвосита жавоб берган ERIELL матбуот химати бу тахминни инкор қилди.
ERIELL гуруҳ ҳақида Озодлик қатор журналистик суриштирувлар эълон қилган.
Асосчиси асли самарқандлик Бахтиëр Фозилов экани айтиладиган ERIELL ва Enter Engineering компаниясининг асл эгалари Кремл назоратидаги "Газпромбанк" ҳамда Россия ва Ўзбекистон ҳокимиятига яқинлиги айтиладиган олигархлардир.
Бу иккала компания номи ўзбекистонликларга Бойсундаги фожиа¸ қолаверса минглаб ишчиларига мунтазам иш ҳақини тўламаслик билан танилган.
Форум